Na Święta – coś dla szachistów. Czy znasz rozwiązanie?

Na Święta – coś dla szachistów. Ku przestrodze do czego prowadzi biurokracja…
W latach 60.tych na turnieju FIDE w/g reguł FIDE trafiła się sytuacja jak na diagramie. Ruch Białych – i Białe tę partię wygrały!
Jak? Rozwiązanie poniżej!

Firma prywatna wygrywa z państwową (oraz z korporacją!), gdyż podejmuje decyzje zgodnie ze zdrowym rozsądkiem. Natomiast w Wielkich Firmach, zwłaszcza państwowych, pracownicy muszą stosować się do zasad, regulaminów i stosować starannie wypracowane definicje i reguły postępowania.

Co na dłuższą metę prowadzi do porażki.

Wiara w definicje jest groźnym przesądem – bo każda definicja wymienia skończoną liczbę warunków, a życie ma nieskończoną liczbę możliwości. Gdy osławiony Platon z Kollytos po wielkich trudach wypichcił definicję człowieka: „Człowiek to istota żywa, dwunożna, pozbawiona pierza”, Diogenes z Synopy, sokratejczyk, przyniósł do Akademii oskubanego koguta i rzucił go na posadzkę ze słowami: „Masz tu swojego człowieka”. Tak jest z każdą definicją – i z wszystkimi wskaźnikami, w które wierzą np. ekonomiści. Jak by nie upichcić – ZAWSZE istnieje coś, co chcielibyśmy by podpadało pod definicję – a nie podpada – lub wskaźnik, który pokazuje, że rośnie coś, co w sposób oczywisty maleje.

Trafiło się to również Światowej Federacji Szachowej, w której w latach 50.tych, gdy w tej grze dominowali Sowieci, rozpleniła się biurokracja. Do tej pory ludzie grali normalnie – ale FIDE uznała, że wszystko trzeba zdefiniować i uregulować.

Na Twitterze napisałem historię – bajeczną, ale opartą jak najbardziej o fakty:

„Na Święta – coś dla szachistów. Ku przestrodze, do czego prowadzi biurokracja…

W latach 60.tych na turnieju FIDE w/g reguł FIDE trafiła się sytuacja jak na diagramie. Ruch Białych – i Białe tę partię wygrały!

Jak?”

Istotne jest to, że zadanie pochodzi z lat 60.tych. Do tej pory każdy wiedział, co to jest „roszada”. FIDE jednak uroczyście ogłosiła, że:

„Roszada to ruch polegający przesunięciu Króla o dwa pola w kierunku Wieży, która przeskakuje Króla i staje bezpośrednio za nim. Ani Król ani Wieża nie mogą przedtem wykonać żadnego ruchu, między Królem a roszującą Wieżą nie może stać żadna figura, Król nie może być atakowany na polu wyjściowym, końcowym, ani przechodzić przez pole atakowane”.

Zadowoleni ze swego dzieła biurokraci z FIDE zatarli ręce jak Platon: sędziowie wreszcie wiedzą, jak orzekać przy szachownicy! Tymczasem w pozycji z Diagramu wygrywa:

(Jeśli ktoś nadal nie wie, niech przejedzie kursorem po pozornie pustym miejscu poniżej; na Twitterze zablokowałem wpisy, by wiedźmini nie psuli zabawy innym):

1.0-0-0-0 !! (Mat! „Bardzo Długa Roszada Krabbégo”: Król przesunął się o dwa pola w kierunku Wieży, która została dorobiona z pionka i jeszcze się w partii nie ruszała!!)

W systemach naturalnych, opartych o zdrowy rozsądek – np. anglosaskich – ludzie by wzruszyli ramionami. W Systemie Prawa Pisanego trzeba było działać! Akademia Platona poprawiła swego Mistrza dodając „…posiadająca płaskie paznokcie” (NB. na świecie na pewno istnieją ludzie nie mający płaskich paznokci – albo i w ogóle paznokci…); FIDE w 1972 dodała, że „…roszada musi nastąpić na linii wyjściowej”…

W systemach zamkniętych definicje są, oczywiście, konieczne. W życiu radzę stosować definicje w stylu: „Koń – jaki jest, każdy widzi” (encyklopedia „Nowe Ateny” śp.ks.Benedykta Chmielowskiego; Lwów, 1745).